باید بدانید که اضافه وزن و چاقی مفرط (یعنی داشتن شاخص توده بدنی 35 و بالاتر) در بلندمدت با خطر بروز بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 2، کلسترول و تری‌گلیسیرید بالا، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته مغزی و آپنه خواب همراه است. پس تنها راه پیشگیری عوارض چاقی کاهش وزن است. اصولا درصورتی‌که شما با دریافت داروها، برنامه غذایی و رژیم‌درمانی و برنامه ورزشی نتوانید به وزن مطلوب خود برسید، پزشکان دستور انجام یکی از انواع جراحی لاغری مانند اسلیو معده، حلقه‌گذاری معده و بای پس معده را می‌دهند. اگر کاندید مناسبی برای عمل بای پس معده هستید، بهتر است از عوارض اولیه و بلندمدت آن نیز آگاه باشید.
آیا انجام عمل بای پس معده با خطرات و عوارض جانبی همراه است؟
خوشبختانه پس از جراحی لاغری بای پس معده می‌توانید با رعایت دستورات پزشکی در طی 12 تا 18 ماه بیش از 50 درصد از اضافه وزن خود را کم کنید. اما باید بدانید که این عمل مانند همه جراحی‌ها با درجاتی از خطر و عوارض احتمالی همراه است و پزشک باید پیش از عمل آگاهی لازم را به شما در این زمینه بدهد. برخی از این عوارض مانند خونریزی داخلی یا لخته شدن خون در طی چند روز یا چند هفته اول خود را نشان می‌دهند و بعضی دیگر در بلندمدت بروز می‌کنند. طبق آمار، حدود 1% از بیماران در معرض خطر مرگ ناشی از انجام این جراحی لاغری هستند. درصورتی‌که بیمار علاوه بر چاقی مبتلا به فشار خون بالا یا BMI او 50 یا بیشتر باشد، این احتمال به 2.5% می‌رسد.
عوارض بعد از جراحی بای پس معده دقیقا شامل چه مواردی است؟
از عوارض کوتاه‌مدت جراحی لاغری بای پس معده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– نشت معده
یکی از جدی‌ترین عوارض بای پس معده، نشت محتویات معده از لبه‌های منگنه شده است که می‌تواند باعث ایجاد پریتونیت یا التهاب پرده صفاق شود. از علائم آن می‌توان به تب، افزایش درد شکمی، کمردرد، فشار لگن، سکسکه، ضربان قلب سریع و بی‌قراری اشاره کرد که باید پس از مشاهده آن‌ها بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. درصورتی‌که زمان زیادی از عمل بای پس معده نگذشته باشد، معمولا برای درمان جراحی ترمیمی صورت می‌گیرد.
– لخته شدن خون
پس از بای پس معده احتمال خطر ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی حدود 1٪ است. این عارضه در صورت عدم درمان به‌موقع می‌تواند حتی منجر به مرگ شود. بنابراین با مشاهده علائم التهاب و تورم، قرمزی، درد و بی‌حسی به‌خصوص در دست‌ها و پاها به پزشک اطلاع دهید. بسته به اندازه لخته خون و محل آن درمان دارویی یا جراحی انجام می‌شود.
– عفونت محل برش جراحی
با وجود اینکه جراحی لاغری بای پس معده به‌صورت لاپاروسکوپی انجام می‌شود اما به احتمال 1% و 5% به ترتیب خطر بروز عفونت و خونریزی داخلی وجود دارد. باید بدانید که در صورت عدم درمان به‌موقع عفونت با آنتی‌بیوتیک‌ها و بی‌توجهی به علائم تب، التهاب و قرمزی، سرگیجه و افزایش ضربان قلب، ممکن است با مرگ بافتی محل زخم، عفونت داخلی گسترده یا حتی مرگ مواجه شوید.
از دیگر عوارض کوتاه‌مدت این عمل جراحی لاغری می‌توان به خونریزی بیش‌ازحد، واکنش‌های جانبی به بیهوشی و مشکلات ریوی یا تنفسی اشاره کرد که در مورد جراحی‌های دیگر نیز شایع هستند.
از عوارض بلندمدت جراحی لاغری بای پس معده چه می‌دانید؟
کاهش وزن سریع بعد از بای پس معده ناخودآگاه در بلندمدت با خطرات سلامتی زیر همراه است:
– انسداد روده
ممکن است در اثر فتق داخلی یا ایجاد بافت اسکار و چسبندگی شکمی بخشی از روده باریک مسدود شود. این نوع انسداد می‌تواند در هر زمانی و در حدود 5% از بیماران رخ دهد. اگر این عارضه به‌موقع درمان نشود خطر کاهش خون‌رسانی به روده، مرگ بافتی و سوراخ شدن روده و حتی مرگ وجود دارد. خوشبختانه بسیاری از انسدادهای بعد از جراحی لاپاراسکوپی اغلب با یک اتساع آندوسکوپیک ساده درمان می‌شوند.
– سندرم دامپینگ
این سندرم زمانی اتفاق می‌افتد که بعد از جراحی لاغری بای پس معده، قسمتهای جامد غذا بدون هضم شدن مستقیماً از معده به روده کوچک وارد شوند. اصولا سندرم دامپینگ در دو بازه زمانی 15 تا 20 دقیقه (دامپینگ زودهنگام) یا 1 تا 3 ساعت (دامپینگ دیرهنگام) بعد از غذا خوردن با علائم نفخ و گرفتگی شکمی، حالت تهوع و استفراغ، اسهال، تپش قلب، تعریق و لرزش و غش کردن بروز می‌کند. معمولاً با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی قابل رفع است.
– انسداد مجاری کیسه معده به روده کوچک
در حدود 20٪ از کسانی‌که این عمل جراحی لاغری را انجام می‌دهند، احتمال بروز این عارضه توسط یک تکه غذا وجود دارد و شایعترین علامت آن استفراغ است. برای حل مشکل معمولا از روش آندوسکوپی استفاده می‌شود.
– کمبودهای تغذیه‌ای
ازآنجاییکه عمل بای پس معده باعث تغییر آناتومی معده و روده می‌شود، می‌تواند منجر به سوءجذب و کمبود تعدادی از ویتامین و مواد معدنی مانند ویتامین‌های B1 و B12 و آهن و کلسیم شود. بنابراین مهم است که شما به طور منظم مولتی‌ویتامین مصرف کنید و آزمایش خون بدهید.
– سنگ صفرا
معمولا بعد از گذشت 2 تا 3 سال از جراحی لاغری بای پس معده، حدود 8% از بیماران دچار سنگ صفرا می‌شوند. در صورت مشاهده علائم سوءهاضمه، درد در قسمت فوقانی شکم، حالت تهوع و استفراغ، رفلاکس معده و نفخ مداوم حتما به پزشک اطلاع دهید چراکه معمولا مانند سنگ کلیه با یک جراحی کوتاه برطرف می‌شود.
– فتق هیاتوس
فتق هیاتوس هنگامی اتفاق می‌افتد که بخشی از معده از طریق دیافراگم به داخل قفسه سینه وارد شود. علامت اصلی آن رفلاکس اسید معده به مری است و ممکن است مدت طولانی بعد از بای پس معده به علت برش‌های ایجاد شده رخ دهد.
از دیگر عوارض بلندمدت عمل بای پس معده می‌توان به افتادگی پوست، بروز زخم معده یا روده و سوراخ شدن معده اشاره کرد.
سخن آخر
ازآنجاییکه احتمال بروز همه این عوارض جانبی بسیار پایین است و به‌ندرت باعث مرگ می‌شوند، جای هیچ نگرانی نیست. همه‌چیز به مهارت پزشک و جراح شما بستگی دارد که خوشبختانه دکتر علی امیر احمدی به‌عنوان متخصص و جراح بای پس معده از بهترین‌ها هستند. به خاطر داشته باشید که عوارض چاقی اصلا قابل مقایسه با عوارض ذکر شده نیستند و انجام این جراحی لاغری در هر صورت ارجحیت دارد.
