مطالعات نشان داده‌اند که اکثر افرادی‌که مشکل اضافه وزن یا چاقی دارند، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در آنها بسیار بالا است. به‌خصوص افرادی با شاخص توده بدنی 35 یا 40 به بالا که کاندید مناسبی برای انجام انواع جراحی لاغری مانند عمل اسلیو معده، عمل بای پس معده و عمل حلقه‌گذاری معده نیز هستند. البته انجام جراحی‌های لاغری ابدومینوپلاستی و لیپوماتیک نیز بی‌تاثیر نیست چراکه به حذف چربی موضعی نواحی مختلف بدن کمک زیادی می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت دیابت قابل درمان است و انجام جراحی لاغری یکی از راههای آن است.
شواهد علمی مبنی بر امکان درمان دیابت با جراحی لاغری
برای برخی از افراد، سطح قند خون پس از جراحی لاغری به حالت طبیعی بر می‌گردد. این مسئله می‌تواند به این معنی باشد که شما به دوز دارویی کمتری نیاز دارید یا به هیچ وجه نیاز به خوردن دارو ندارید. یک مطالعه با 400 شرکت‌کننده مبتلا به دیابت نوع 2، اخیرا نشان داد که 6 سال بعد از جراحی لاغری بای پس معده، 62% آنها دیگر هیچ نشانه‌ای از دیابت نداشتند. همچنین سطح فشار خون، کلسترول و تری‌گلیسیرید آنها نیز بهبود پیدا کرد. نکته قابل توجه این است که در مطالعات دیگر نیز این اثرات مفید بعد از انجام جراحی بای پس معده مشاهده شده است. در ادامه با دلایل آن آشنا خواهید شد. در طی این جراحی، معده به دو قسمت تقسیم می‌شود. در این شرایط، بیشتر معده دیگر به مری متصل نیست و در نتیجه غذایی دریافت نمی‌کند. در نهایت معده جدید شما بسیار کوچکتر و به شکل یک لوله کوچک است. البته چندین سانتی‌متر از طول روده نیز دور زده می‌شود و جراح باقیمانده روده را به معده جدید متصل می‌کند. از این به بعد مواد غذایی به داخل معده لوله مانند کوچک شما می ریزد و سپس روده باقیمانده روند هضم طبیعی را از سر می‌گیرد.
جراحی لاغری بای پس معده چگونه دیابت نوع 2 را درمان می‌کند؟
تجربه نشان داده است که جراحی بای پس معده اغلب علائم دیابت نوع 2 را بهبود می‌بخشد، حتی قبل از اینکه بیماران شروع به کاهش وزن کنند. پزشکان معتقدند که این مسئله به‌دلیل فرآیند بای پس روده است که فقط در طی این نوع جراحی برخلاف سایر انواع جراحی لاغری انجام می‌شود. اصولا پس از بای پس معده، روده به مهمترین بافت برای استفاده از گلوکز تبدیل می‌شود و این مسئله باعث کاهش سطح قند خون می‌شود زیرا روده کوچک خود به خود شروع به تولید مولکولی به نام GLUT-1 می‌کند که به بدن در استفاده از گلوکز کمک می‌کند.
جالب است بدانید که به طور معمول این مولکول در روده کوچک بزرگسالان وجود ندارد و فقط در دوران جنینی یافت می‌شود. پزشکان معتقدند این اتفاق شگفت‌انگیز احتمالا به این دلیل رخ می‌دهد که روده برای انجام کارهای خود مانند جذب مواد مغذی یا انتقال غذا به پایین مجبور است بیشتر کار کند. از طرفی استرس مکانیکی ریزش مستقیم غذا به روده بعد از بای پس نیز بی‌تاثیر نیست. پس از مشاهده این اثرات مفید بود که محققان به فکر بررسی تکنیک‌های غیر جراحی که می‌توانند اثرات بای پس معده را تقلید کنند افتادند و هدف آنها یافتن راهی برای تبدیل روده کوچک افراد دیابتی به انباری برای تخلیه گلوکز اضافی از جریان خون است. زیرا کاهش سطح گلوکز خون می‌تواند از بروز عوارض دیابت پیشگیری کند.
باید بدانید که مشکل دیابت قابل اغماض نیست چراکه این وضعیت می‌تواند منجر به آسیب چشمی، کلیه و اعصاب شود و بیماران را در معرض خطر بیشتری از حملات قلبی و سکته قرار دهد. متاسفانه آمار نشان داده است که از 30 سال پیش تا الان میزان چاقی و در نتیجه خطر بروز دیابت در کودکان سه برابر شده است.
اثرات مفید جراحی لاغری بای پس معده بر کاهش عوارض آن
از نظر پزشکان جراحی بای پس معده منجر به وقوع انقلابی در درمان دیابت، احتمالاً نوع 1 و همچنین نوع 2 شده است. بر اساس یک مطالعه جدید در کشور دانمارک، از هر ده فرد مبتلا به دیابت نوع 2، هفت نفر توانستند با انجام جراحی لاغری بای پس معده، به بهبودی یا کاهش دوز داروهای مصرفی دست یابند. البته قابل ذکر است که در این مطالعه، 27 درصد از افرادی‌که در دوره بهبودی بودند پس از 5 سال دوباره با عود بیماری دیابت مواجه شدند. محققان این مطالعه همچنین جراحی بای پس معده را با کاهش تقریباً 50 درصدی عوارض رگ عروقی مرتبط دانستند. این عوارض معمولا شامل بیماری کلیوی، آسیب عصبی و مشکلات بینایی است.
اگرچه در این مطالعه به دلایلی که جراحی لاغری بای پس معده می‌تواند منجر به بهبود دیابت نوع 2 شود اشاره نشده است اما محققان معتقدند که احتمالاً محدودیت کالری و تغییرات هورمونی نقش دارند.
سخن آخر
بنابراین طبق مطالعات انجام شده و نتایج حاصل از آنها، اگر به دیابت (به‌خصوص دیابت نوع 2) مبتلا هستید و از نظر پزشک کاندید مناسبی برای جراحی لاغری (به‌خصوص جراحی بای پس معده) محسوب می‌شوید، بهتر است هرچه سریع‌تر برای انجام آن اقدام کنید. مشورت با پزشک متخصص یا جراح لاغری می‌تواند اطلاعات بیشتری در این زمینه در اختیار شما بگذارد. قابل ذکر است که دکتر علی امیر احمدی با برخورداری از سابقه طولانی در این زمینه و انجام بیش از 4800 جراحی موفق در کشور از بهترین جراحان هستند.
